Zamek Ostrężnik

Ostrężnik to najbardziej tajemniczy z zamków na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.

Małą ilość zachowanych dokumentów na temat zamku w Ostrężniku, przczynia się do faktu, że praktycznie nic o nim nie wiadomo. Nie zachowały się bowiem żadne średniowieczne przekazy na temat warowni, zamek nie był również badany przez archeologów. Jedna z hipotez głosi, iż zamek został zbudowany przez Kazimierza Wielkiego jako strażnica obronna zachodniej granicy Królestwa Polskiego. Zamek mógł być związany z pobliską wsią Trzebniów, która była własnością królewską, a na początku XV w. przeszła w ręce rodu Kobyłów z Żarek.

Czy zamek był zamieszkany i jakie funkcje pełnił, tego nie wiadomo. Do naszych czasów przetrwała zaledwie resztki murów zewnętrznych oraz zamku górnego.

Zamek był, jak na owe czasy, bardzo obszerny i składał się z zamku dolnego i górnego, oddzielonych od siebie głęboką fosą wypełnioną wodą, doprowadzaną z górnego, nieczynnego już dzisiaj źródła. W południowej części wznosiła się wystająca na zewnątrz murów czworokątna baszta o wymiarach 6 x 9 m (widoczna jeszcze dzisiaj), pod którą znajdowały się podziemia, obecnie zasypane. Od strony południowej stok wzgórza opada do głębokiej fosy. Poza nią znajdował się zamek dolny o pow. ok. 7200 m². Prowadzone badania ujawniły przygotowany do budowy, usypany w sterty kamień wapienny oraz ceramikę i monety z okresu Cesarstwa Rzymskiego.

Obecenie wzgórze zamkowe stanowi rezerwat przyrody „Ostrężnik”. Zobaczyć tu można Jaskinię Ostrężnicką i okresowe źródło. Wokół rośnie chroniony las bukowo-grabowy. Przez rezerwat prowadzą ważne szlaki turystyczne: czerwony Szlak Orlich Gniazd i niebieski Warowni Jurajskich. Przy wzgórzu zamkowym rozpoczyna się również czarny pieszy Szlak Gór Gorzkowskich. Wytyczono także żółtą ścieżkę dydaktyczną "Tropem tajemnic".

Z Ostrężnika do Janowa prowadzi pieszo-rowerowa ścieżka "Szlak ku źródłom. Można rowerem - można spacerem". Pozostałe trasy to czerwony rowerowy szlak Orlich Gniazd, zielony rowerowy szlak "Zygmunta Krasińskiego i Transjurajski Szlak Konny.

Propozycje tras wycieczkowych

1.Ostężnik – Diabelskie Mosty – Złoty Potok (Hotel Kmicic)

Na piechotę: ~ 1h

Główne atrakcje:

• Okresowe Źródła Zdarzeń w Ostrężniku,
• Ostańce Diabelskie,
• Rezerwat Krajobrazowy „Parkowe”,
• Brama Twardowskiego,
• Źródła Zygmunta i Elżbiety,
• Najstarsza Pstrągarnia Raczyńskich w Złotym Potoku,
• Schronisko PTTK - przykład budownictwa drewnianego z 1935 roku,
• Skała z Krzyżem,
• Warowny gród obronny,
• Drewniany Młyn Kołaczew,
• Staw „Sen Nocy Letniej”,
• Źródło Spełnionych Marzeń,
• Obelisk mjr. Jana Wrzoska,
• Jaskinia „Grota Niedźwiedzia”,
• Staw Amerykanin,
• Zespół pałacowo-parkowy w Złotym Potoku.

Wzdłuż trasy zlokalizowano dwa punkty wypoczynkowo-parkingowe. Przy stawie Amerykanin oraz w Ostrężniku.

Źródła: Google Maps

2 . Ostrężnik - Czatachowa - Przewodziszowice – Leśniów (Klasztor) – Żarki cmentarz (Cmentarz Żydowski).

Na piechotę: ~ 3h
Na rowerze: ~ 1h

Główne atrakcje:

• Zabytkowy zespół stodół w Żarkach,
• Żareckie Jarmarki,
• Stary Rynek w Żarkach,
• Kościół pw. Świętych Szymona i Judy Tadeusza w Żarkach,
• Dawna synagoga w Żarkach,
• Muzeum Dawnych Rzemiosł w Żarkach (rewitalizacja do końca listopada 2014 r.),
• Sanktuarium Matki Bożej Patronki Rodzin,
• Ostaniec Wampirek,
• Rezerwat Ostrężnik,
• Zamek Ostrężnik,
• Jaskinia Ostrężnika.
• Złoty Potok

Wzdłuż tego odcinka trasy powstały trzy punkty przystankowo-wypoczynkowe wraz z parkingami w Przewodziszowice przy studni, drugi w Czatachowej w kierunku Złotego Potoku, trzeci nieopodal ruin zamku w Ostrężniku. Przy sanktuarium w Leśniowie znajduje się również miejsce wypoczynkowo-parkingowe z pełnym zapleczem.

Źródła: Google Maps